KARDEŞ KARDEŞE PEDER OLAMAZ

Risale-i Nur nedir? Sorusuna kısa ve öz nasıl bir cevap verilebilir?

Risale-i Nur ile ilgili en güzel cevaplardan birisi, Ankara Ehl-i Vukufun verdiği rapordur. İttifakla verilen bu raporda, Risale-i Nur bir ayetin tefsiri veya bir hadisin izahı maksadıyla yazılmış eser olarak anlatılarak, ”Din,iman, Allah Peygamber, Kur’an ve ahiret akidelerini açıkça anlatmak için temsillerle yazılmış ilmi görüşlerdir, bu risalelerde müellif hem samimi, hem hasbi ve hem de ilim yolundan ve dini esaslardan hiç ayrılmamıştır.” şeklinde ifade edilmiştir.

Emirdağ Lahikasında yer alan bu rapor şöyledir:

” Ankara ehl-i vukufunun ittifakla verdikleri raporun sûretidir.
Dolu bulunan cem’an beş sandık kitap, tarafımızdan açılarak okundu.(HAŞİYE) Said Nursî tarafınden telif edilen basılmış, basılmamış Risale-i Nur eczaları ve Risale-i Nur’a ekli Said Nursî ile bazı şakirtleri tarafından yazılmış ilmî ve dinî mektuplarla, şakirtlerin birbiriyle ve Said Nursî ile âdi muhabere mektupları ve klişeler inceleme mevzuu salâhiyetimiz dahilinde görülerek incelendi. Bunların mahiyetini belirtmek için bu risale ve mektupları iki nev’e ayırmak gerektir.

Risaleler: Bir âyetin tefsiri ve bir hadisin şerhi maksadıyla yazılmış olanlarıyla; din, iman, Allah, Peygamber, Kur’ân ve âhiret akidelerini ve ibarelerini açıkça anlatmak için temsillerle yazılmış ilmî görüşleri; ve ihtiyarlarla gençlere hitap eden ahlâkî öğütler; ve kısmen hayat tecrübesinden alınmış ibretli vak’alar; ve esnafa ait fâideli menkıbeleri ihtiva eden, mevcudun yüzde doksanını teşkil eden risalelerdir ki,—bunlar da—bütün bu risalelerde müellif hem samimî, hem hasbî ve hem de ilim yolundan ve dinî esaslardan hiç ayrılmamıştır. Bunlarda dini âlet etmek ve cemiyet teşkil etmekle emniyeti ihlâl hareketinin bulunmadığı sarihtir. Şakirtlerin birbiriyle ve Said Nursî ile âdi muhabere mektupları da bu nevidendirler.

1. Said Nursî, İstanbul’da iken kazandığı ehemmiyetli şan u şerefin, kalın bir uykudan ibaret sakîl bir rüya-yı muvakkat, bir sersemlik olduğunu söyler. Ve İstanbul’da bir iki sene gafletle siyasete karıştığından, bunu “dünyanın ölümü” diye tasvir eder. Bu münasebetle, “Eski Said, Yeni Said” diye iki şahsiyet bulunduğunu ve bu şahsiyetlerin birbirinden ayrı olduklarını söyler. Sonra, dokuz adet birincide yirmi kadar risale bulunan mecmuasının sonunda, Isparta’da Risale-i Nur şakirtlerine yazılan mektubun içinde, siyasete tenezzülün hatâ olduğunu söyler.

2. Said Nursî’nin en mühim kitabı olan Hüccetü’l-Bâliğa adlı kitabın bir münâcât kısmında, “Bu dünya fânidir. En büyük dâvâ, bâki olan âlemi kazanmaktır. İnsanın itikadı sağlam olmazsa, dâvâyı kaybeder. Hakiki dâvâ budur. Bunun haricindeki dâvâlara karışmak zararlıdır. Siyasetle meşgul olan, ehemmiyetli hizmetlerinden geri kalır. Hem de siyaset boğuşmalarına kapılanlar, selâmet-i kalbini kaybeder” der.

3. Yirmi Altıncı Lem’ada “İhtiyar dünyada benim hakikî vazifem, neşr-i esrar-ı Kur’âniyedir” (Sayfa: 384). Bu memleketle, hamiyet-i İslâmiye noktasından alâkadarım. Yoksa benim ne hanem var, ne evlâdım” (Sayfa: 396).

4. Yirmi Birinci Lem’ada kardeşlerine verdiği öğütlerden birinci düstur: “Amelinizde rıza-i İlâhî olacak, maddî menfaat fikri olmayacak” (Sayfa: 268). Bu yazılarda, “Ben, sofî değilim,” “Mesleğimiz tarikat değildir” “Hubb-u câh ve nazarı kendine celb etmek, ruhî bir marazdır. Buna gizli bir şirk denir. Eğer mesleğimiz şeyhlik olsaydı, makam bir olurdu; o makama çok namzetler olurdu. Mesleğimiz uhuvvettir. Kardeş kardeşe peder olamaz, mürşid vaziyetini takınamaz…”

(HAŞİYE): Ehl-i vukuf raporundaki tenkit kısmı mahkemede kat’î cevapları verildiğinden ve müdafaatımın âhirinde yazıldığından, burada yazılmadı. Zaten o tenkitler, üç-dört risalede yalnız on cüz’î meseledir. Hem siyasî değil, ilmîdirler. Hem o itirazlar, sehiv ve hatâ olduğu, senetlerle mahkemede ispat edilmiştir.”(Emirdağ Lahikası)